Friday, October 2, 2009

WIXII LA QORAA QARNIYO HADHAYA(1)!!

bulsho kasta uu dunida ku uumani waxay leedahay diin, dhaqan, luqad, suugaan, taariikh iyo falsafad ay kaga duwan tahay bulshooyinka kale ee ay deris wadaagta yihiin. Haddaba jiilba jiilka kale waxa uu ka dhaxlaa waxyaabaha ay awowyaashii lahaayeen, iyadoo ay kala duwan yihiin jidka la isku soo gaadhsiiyo ama lo kala reebto dhaxaltooyadaasi. Bulshaooyinka qaar waxa ay hayaan hab-dhaqankii dadkii iyaga ka horreeyay dhowr kun oo sanno.
Soonaalida oo ka mid ah bulshooyinka ku dhaqan Geeska Africa, ayaa waxay tahay horena u ahaan jirtay bulsho u kala qaadata dhaxalkaasi is-gaadhsiin afka ah (orally) waxaana la yidhaa waa bulsho odhaaheed (oral society) kaasi oo keenay in inta badan dhaxalkii soomaalidu uu lumo ama is bedelo. Inta badan waxa dhacda waxa afka la iska gaadhsiiyo, marka uu qof ka gudbo ee uu ku kale u gudbayo, wuxuu gaadhaa qofka labaad iyadoo ay wax yar ka badalmeen, maxaa laga filayaa marka uu iskaga gudbo afka jiilal kala danbeeya??
lumidda dhaxalka awowyada waxa tusaale fiican u ah, gabayada la tiriyay qarnigii labaatanaad oo aynu dhamaanteen soo gaadanay, oo aad arkayso iyadoo kolba qof loo nisbaynayo, laguna xidhiidhinayo mulkiga wax aanu lahayn, sida gabay uu Ismaaciil Mire lahaa kuna jira diiwaanka gabayada Ismaaciil Mire oo aad arkayso dad ku qoraya Sayid Maxamed Cabdulle Xasan. Waxa kale oo jirta in gabayada qaar la majara-habaabiyo muraadkii iyo hadafkii laga lahaa, iyadoo si qalad ah loo gudbinayo tuducyo ka mid ah tix abwaan lahaa. Haddaba waa maxay sababta ay qoomiyadaha qaar u hayaan dhaxalkii kumanaan snno ka hor iyo soomaalida oo aan hayn, hadii a haysona si sax wada ah aan loo hayn oo ay sheekadii kasta ku soo aroorayaan intasoo werimood oo kala duwan isla markaana tilmaamaya wax iska hor-imanaya??

No comments:

Post a Comment